حسابداری فروش اقساطی
حسابداری فروش اقساطی موضوعی است که در این مقاله بصورت مفصل به آن خواهیم پرداخت. فروش اقساطی یکی از شیوه‌های فروش محصولات می‌باشد که توسط بسیاری از شرکت‌ها و کسب و کارها به روش‌های مختلف و طبق شرایط خاصی انجام می‌شود. هدف ما در این مقاله بررسی و پاسخ به برخی از پرسش‌ها در این زمینه می‌باشد از جمله: حسابداری فروش اقساطی چیست؟ روش‌های ثبت حسابداری فروش اقساطی به چه صورت می‌باشد؟
در واقع حسابداری فروش اقساطی به فرایند‌هایی گفته می‌شود که طی آن فروشنده یا حسابدار با استفاده از تکنیک‌ها و نرم‌افزارهای حسابداری، مدیریت امور مالی، ثبت و کنترل حساب‌ها، محاسبه سود و زیان محصولات فروش رفته و… را انجام می‌دهد. با توجه به پیچیدگی‌های محاسباتی که در روش فروش اقساطی وجود دارد استفاده از نرم‌افزارهای حسابداری بسیار ضروری است. نرم افزار حسابداری اقساط ارقام سیستم از یکی از نرم افزار‌های قدرتمند در زمینه حسابداری می‌باشد امکانات و پشتیبانی فوق العاده تمام نیاز‌های حسابداری شرکت‌ها و کسب و کارهای مختلف را برطرف کرده و بستر مطمئنی برای مدیریت امور مالی و حسابداری در اختیار شرکت‌ها و کسب و کارها قرار داده است. با ادامه این مقاله از وب‌سایت ارقام اقساط با ما همراه باشید تا بیشتر با حسابداری فروش اقساطی و سایر نکات مهم مربوط به آن بپردازیم.
فروش اقساطی چیست؟
بسیاری از کسب و کارها و فروشنده‌ها برای افزایش فروش محصولات، خدمات و دارایی‌های خود از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند. برخی از این روش‌ها عبارت‌اند از فروش امانی، ایجاد شعب نمایندگی و فروش اقساطی محصولات است. فروش اقساطی یکی از شیوه‌های فروش می‌باشد که از گذشت‌های دور تا کنون به شیوه‌های مختلفی توسط افراد، کسب و کارها و سازمان‌های مختلف مورد استفاده قرار گرفته است.
فروش اقساطی عبارت است از واگذاری محصول یا خدمات با قیمت مشخص به یک شخص به ترتیبی که بخشی از قیمت یا تمام آن با اقساط مساوی یا غیر مساوی در سررسیدهایی که طی قرار داد فروش اقساطی مشخص شده دریافت گردد. امروزه بسیاری از سازمان‌ها و شرکت‌ها تسهیلات ویژه‌ای را برای فروش املاک، خودرو، ماشین آلات صنعتی، مواد اولیه و… در نظر گرفته‌اند یک نوع از این تسهیلات فروش اقساطی است.
برای دریافت این نوع تسهیلات، سازمان‌ها، شرکت‌ها و بانک‌ها شرایط و ضوابط ویژه‌ای را در نظر گرفته‌اند که فرد باید طبق آن عمل کند. درواقع بسیاری از سازمان‌ها و شرکت‌ها بدون فروش اقساطی محصولات سهم بزرگی از فروش خود را در بازار از دست می‌دهند همچنین ممکن است افراد زیادی تمایل به خرید محصولی داشته باشند که در حال حاضر وجه کافی برای پرداخت آن نداشته باشند؛ بنابراین اگر شرایط فروش اقساطی محصول فراهم شود آنها نیز اقدام به خرید محصول می‌کنند. به طور کلی می‌توان گفت که فروش اقساطی نوعی قرارداد است که بر اساس آن محصول به صورت قسطی به فروش می‌رسد و بهای آن در مدت زمان مشخصی و طی چند قسط به صورت ماهیانه، سه ماهه، شش ماهه و یا سالانه دریافت می‌شود. همچنین ممکن است درصدی از بهای فروش محصول در زمان تحویل به خریدار به عنوان پیش پرداخت دریافت می‌شود.
شرایط و مشکلات فروش اقساطی محصولات
همان‌طور که گفت شد فروش اقساطی قراردادی است که طبق آن محصولات یا دارایی‌های مختلف به صورت قسطی به فروش رسیده و بهای آن در مدت زمان مشخصی از خریدار وصول می‌شود. در فروش اقساطی معمولاً فروشنده باید زمان قابل ملاحظه‌ای را در انتظار دریافت وجه باقی بماند. دریافت سود تضمین شده و هزینه وصول مطالبات در فروش اقساطی امری عادی می‌باشد که مهم‌ترین شرایط و ضوابط آن به شرح زیر است:
- بعضی از فروشندگان محصولات اقساطی، معمولاً حدود ۲۰ تا ۴۰ درصد از بهای فروش محصول را در ابتدا به عنوان پیش دریافت از خریدار در زمان تحویل محصول دریافت می‌کنند.
- خطر عدم دریافت اصل پول و سود تضمین شده، زمانی که محصول به صورت اقساطی به فروش می‌رسد بیشتر است. ممکن است میزان اعتبار و توانایی خریدار در زمان بازپرداخت اقساط فروش در خلال دورهای که در قرارداد مشخص شده است به میزان قابل توجهی تغییر پیدا کند در نتیجه خطر عدم وصول مطالبات، بیشتر از فروش اعتباری (نسیه) کوتاه مدت افزایش می‌یابد. به همین منظور در بعضی مواقع مالکیت محصول تا زمان دریافت همه اقساط به خریدار داده نمی‌شود همچنین ممکن است در قرارداد عنوان شود که در صورت پرداخت نشدن یک یا چند قسط فروشنده حق تملیک کالا را خواهد داشت.
- همچنین در بسیاری از مواقع برای کاهش ریسک فروش اقساطی از خریدار اسناد و مدارک تضمینی دریافت می‌شود. در این حالت فروشنده در صورت کوتاهی خریدار از پرداخت اقساط نمی‌تواند مالکیت محصول را پس بگیرد اما می‌تواند به‌واسطه اسنادی که از خریدار دریافت کرده است اقدام به پیگیری از طریق قانون کند.
- برای به حداقل رساندن زیان‌های ناشی از عدم پرداخت اقساط توسط خریدار، می‌بایست پیش دریافتی‌ها در حدی باشد که زیان ناشی از کاهش ارزش محصول را پوشش بدهد زیرا ارزش محصول بعد از استفاده از آن کاهش می‌یابد و به یک محصول دسته دوم تبدیل می‌شود.
- اگر دوره پرداخت اقساط بیش از عمر مفید محصول باشد، در این صورت ممکن است خریدار انگیزه پرداخت اقساط را بعد از پایان عمر مفید محصول از دست بدهد به همین منظور در ابتدای قرارداد باید به این نکات توجه کرد و قراردادی مناسب نوشت.
در فروش اقساطی با توجه به طولانی بودن مدت زمان دریافت کل بهای محصول، حجم قابل ملاحظه‌ای از سرمایه در گردش، برای دوره طولانی راکد می‌ماند؛ بنابراین استدلال منطقی این است که فروشنده محتاط‌تر عمل کند. همان‌طور که گفته شد در این معاملات به دلیل طولانی بودن دوره وصول مطالبات، خطر عدم پرداخت اقساط توسط خریدار افزایش می‌یابد و همچنین ممکن است تعهدات خریدار برای اطمینان از حصول پرداخت اقساط کافی نباشد به همین منظور فروشنده می‌تواند در رابطه با سند مالکیت برای اموال غیر منقول (زمین، مسکن و…) اقدامات خاصی را انجام دهد. این اقدامات عبارت‌اند از:
- نگهداری سند مالکیت توسط فروشنده با استفاده از قرارداد فروش شرطی که به موجب آن فروشنده سند مالکت را تا پرداخت آخرین قسط نزد خود نگه داری می‌کند.
- نگهداری سند مالکیت نزد شخص ثالث تا تکمیل پرداخت آخرین اقساط توسط خریدار که بعد از پرداخت آخرین قسط سند مالکیت در اختیار خریدار قرار می‌گیرد.
- همچنین نوع دیگری از این اقدامات به این صورت است که سند مالکیت در رهن فروشنده باقی می‌ماند تا خریدار آخرین قسط خود را پرداخت کنند و در صورت عدم پرداخت اقساط توسط خریدار، آن ملک یا دارایی توسط فروشنده تملیک می‌شود.
مزایای خرید و فروش اقساطی
در این بخش مزایایی که با خرید اقساطی و فروش اقساطی محصول نصیب خریدار و فروشنده می‌شود آشنا خواهیم شد. در ابتدا مزیت‌هایی که نصیب خریدار می‌شود را بررسی می‌کنیم.
در صورتی که خریدار به خرید کالایی نیاز داشته باشد اما در شرایط فعلی بودجه کافی برای پرداخت تمام وجه محصول یا دارایی را در اختیار نداشته باشد یا به عبارتی خرید با این مبلغ برای او مقدور نباشد و یا متناسب و هماهنگ با برنامه ریزی مالی او نباشد، می‌تواند قسمتی از بهای آن را بپردازد و مابقی وجه را در اقساط مشخصی پرداخت کند. در این حالت نیازی نیست برای پرداخت تمام وجه آن نگران شد زیرا با پرداخت این اقساط می‌تواند مالک محصول یا دارایی شود. بعد از پرداخت میزان مشخصی از مبلغ محصول و متعهد شدن برای پرداخت بقیه مبالغ به صورت اقساط، محصول مورد نظر بلافاصله به خریدار تحویل داده می‌شود و او می‌تواند از آن استفاده کند.
همچنین بعضی از محصولات به صورت تمام قسط به خریدار عرضه می‌شوند و در روند خرید آنها نیازی به پرداخت هیچ‌گونه مبلغ اولیه نیست. خرید تجهیزات و محصولات گران قیمت به شیوه اقساطی، فشار مالی زیادی را از خریدار کم می‌کند. هنگامی که فروشنده محصول و دارایی‌های خود را به صورت اقساطی به فروش می‌رساند، می‌تواند با بررسی و احتساب هزینه‌ها، مبلغ بیشتری از بهای نقدی محصول، در بلند مدت از خریدار دریافت کند. همچنین فروش اقساطی برای فروشنده محصول نوعی تبلیغ نیز محسوب می‌شود و باعث محبوبیت و شناخته شدن بیشتر فروشگاه خواهد شد و فروشنده می‌تواند با فراهم کردن شرایط آسان برای خرید، مشتریان بیشتری را جذب فروشگاه خود کرده و فروش خود را بالاتر ببرد و به سود زیادی برسد.
درآمد فروش اقساطی
درآمد مربوط به فروش اقساطی محصولات به دو دسته تقسیم می‌شود که عبارت‌اند از:
سود ناخالص: سود ناخالص برابر است با اختلاف بین قیمت فروش نقدی محصول و قیمت تمام شده محصول برای فروشنده. اگر فروشنده نسبت به دریافت اقساط خود در آینده مطمئن باشد این سود در بازه زمانی فروش شناسایی می‌شود اما اگر فروشنده نسبت به دریافت اقساط مطمئن نباشد بهتر است شناسایی درآمد بعد از بازه زمانی فروش انجام شود یعنی در زمان دریافت وجه از خریدار. برای شناسایی سود ناخالص در فروش اقساطی محصولات روش‌های مختلفی وجود دارد که در ادامه این مقاله توضیح داده خواهد شد.
درآمد سود: برابر است با اختلاف بین قیمت فروش نقدی محصول با قیمت فروش اقساطی محصول. شناسایی درآمد سود بر اساس یک روابط خاص ریاضی صورت می‌گیرد.
شناسایی سود ناخالص در فروش اقساطی
طبق اصل تحقق درآمد، زمانی درآمد شناسایی می‌شود که فرایند کسب سود تکمیل شده باشد و معامله‌‌ای انجام شده باشد به عبارت دیگر می‌توان گفت که درآمد زمانی شناسایی می‌شود که شواهد کافی برای وقوع یک جریان ورودی از سود اقتصادی وجود داشته باشد و این سود را به توان به شیوه قابل اطمینانی به اندازه گیری کرد. فرایند شناسایی و اندازه گیری سود خالص در فروش محصول یا دارایی در زمان تحویل مالکیت به خرید آن صورت می‌گیرد در فروش اقساطی به دلایل مختلفی ممکن است شرایط خریدار در بازپرداخت اقساط تغییر کند که در این صورت درآمد را در مقطعی بعد از زمان فروش محصولات یا دارایی با توجه به دستیابی به شواهد و مدارک عینی می‌توان شناسایی کرد.
در فروش اقساطی زمانی که بهای محصول یا دارایی به صورت قسطی قابل پرداخت باشد و اطمینان از دریافت اقساط وجود داشته باشد می‌توان بهای کل محصول یا دارایی فروش رفته را به عنوان درآمد شناسایی کرد اما در صورتی که نسبت به دریافت وجود اقساطی در تاریخ فروش ابهامی وجود داشته باشد و فروشنده مطمئن نباشد که بهای تمام محصول و اموال دریافت خواهد شد در چنین حالتی درآمد هنگام وصول اقساط شناسایی می‌شود. از دیدگاه مالیاتی، اشخاص حقیقی و حقوقی می‌توانند هنگام وصول اقساط درآمد را شناسایی کنند زیرا برای مودیان مالیاتی زمان وصول اقساط، پرداخت مالیات امکان‌پذیرتر می‌باشد با توجه به دیدگاه‌های مختلف می‌توان گفت که فروش اقساطی کالا و شناسایی درآمد اصولاً به طور هم‌زمان انجام نمی‌شود و فروشنده می‌تواند تحت شرایطی خاص و با توجه به وضعیت مالی خریدار درآمد را در مقاطع زمانی مختلف شناسایی و ثبت کند.
حسابداری فروش اقساطی چیست؟
امروزه حسابداری کاربرد‌های بسیار زیادی در کسب و کارها دارد و به عنوان یکی از اجزای اصلی در واحد‌های تجاری شناخته می‌شود. در واقع حسابداری با تجزیه و تحلیل، ثبت، جمع آوری، اندازه گیری و تخلیص اطلاعات به مدیران کسب و کارها در اتخاذ تصمیم‌های مناسب کمک می‌کند. یکی از کاربرد‌های حسابداری در فروش اقساطی محصولات یا دارایی‌ها می‌باشد.
فروشنده با استفاده از اصول و روش‌های حسابداری فروش اقساطی مدیریت و کنترل دقیقی بر امور مالی کسب و کار خود به دست می‌آورد. همچنین به صورت دقیقی تمام معاملات و خرید و فروش‌های خود را ثبت، بررسی و تحلیل می‌کند. علاوه بر این فروشنده به کمک حسابداری فروش اقساطی می‌تواند سود و زیان حاصل از فروش اقساطی محصولات و دارایی‌های خود را محاسبه کند.
نحوه ثبت حسابداری فروش اقساطی
در فروش اقساطی باید فروشنده از تجربه کافی در این زمینه برخوردار باشد زیرا در طول مدت پرداخت اقساط توسط خریدار ممکن است با مشکلات زیادی مواجه شود. در ثبت حسابداری فروش اقساطی، حسابدار باید اقساط به تعویق افتاده در هر قرارداد را که هنوز شناسایی نشده‌‌اند را بررسی کند و همچنین درصد سود ناخالص از فروش اقساطی برای هر سال را به صورت جداگانه محاسبه کند. به عبارتی برای محاسبه و بررسی و ثبت حسابداری فروش اقساطی، حسابدار باید به صورت زیر عمل کند.
- محصولاتی که به شیوه فروش اقساطی به فروش رفته‌اند از انواع دیگر روش‌های فروش جدا ثبت کرده و مطالبات و اقساط مربوط به هر قرارداد را که در دفاتر حسابداری طبقه‌بندی شده‌اند، پیگیری کنند.
- بررسی، ثبت و مدیریت رسیدهای پرداخت و دریافت وجه از جمله مواردی است که در ثبت حسابداری فروش اقساطی باید به آن توجه کرد.
- در پایان هر سال مالی، می‌بایست درآمد حاصل از فروش اقساطی محصولات و هزینه‌های جانبی آن را به حساب سود ناخالص منتقل شود.
- محاسبه نرخ سود ناخالص در حسابداری فروش اقساطی از جمله مهم‌ترین اقداماتی است که باید توسط حسابدار و فروشنده انجام شود.
- برای به دست آوردن سود ناخالص، می‌بایست نرخ سود ناخالص سال جاری در مبالغ جمع‌آوری شده از مطالبات فروش در همان سال اعمال شود.
- همچنین نرخ سود ناخالص سال‌های گذشته باید در رسیدهای نقدی مربوط به دوره‌های قبلی، اعمال شود و میزان حاصل از سود ناخالص محاسبه شود.
- هرگونه سود ناخالص معوقه در پایان سال جاری، به سال بعد منتقل می‌شود تا در تاریخ بعدی با پرداخت مطالبات مربوطه شناسایی شود.
انواع روش های ثبت حسابداری فروش اقساطی
در شرکت‌ها و کسب و کارهای بزرگ حسابداران برای محاسبه سود ناخالص حاصل فروش اقساطی و گزارش تأثیرات آن در صورت‌های مالی از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند که این روش‌ها عبارت‌اند از: روش اقساطی، روش بازیافت بهای تمام شده، روش تعهدی
روش اقساطی: این روش نسبت به سایر روش‌ها بیشتر مورد توجه جامعه حسابداران قرار گرفته است زیرا در شرایط مختلف کاربرد‌های زیادی دارد. در روش اقساطی درآمد با دریافت اقساط تحقق می‌یابد. طبق قوانین و اصول استاندارد‌های حسابداری، وجوه دریافتی از مشتری بابت اقساط به دو قسط تقسیم می‌شود: یک قسمت به عنوان بهای کلی محصول و قسمت دیگر به عنوان سود ناخالص تحقق یافته تلقی می‌شود. برای مثال فرض کنید قیمت فروش محصولی ۱۰۰۰۰۰ ریال است و قیمت تمام شده آن برای فروشنده ۷۵۰۰۰ ریال باشد. در این صورت نسبت سود ناخالص به درآمد فروش ۲۵٪ و نسبت بهای تمام شده به درآمد فروش برابر با ۷۵٪ می‌باشد. بنابراین در زمان دریافت اقساط از مشتری ۷۵٪ آن بابت قیمت تمام شده محصول و ۲۵٪ آن به عنوان سود ناخالص و در دفاتر حسابداری ثبت می‌شود. به طور کلی در این روش سود ناخالص به تناسب اقساط دریافتی و نسبت به مانده مطالبات شناسایی می‌شود و با پرداخت هر قسط ثبت می‌شود.
روش دریافت بهای تمام شده: در بعضی موارد ممکن است فروشنده حق فسخ قرارداد را برای خریدار تضمین کند و چنانچه شرایط معامله نامطمئن و با ابهام زیادی همراه بود و همچنین شرایط و وضعیت مالی خریدار قابل پیش بینی نبود در این صورت یافتن مبنایی برای برآورد قابل وصول بودن اقساط غیر ممکن خواهد بود. در چنین شرایطی می‌توان از روش دریافت بهای تمام شده در حسابداری فروش اقساطی استفاده کرد. در روش دریافت بهای تمام شده تا زمانی که قیمت تمام شده محصول فروخته شده به طور کامل دریافت نشود، سودی شناسایی نخواهد شد و بعد از اینکه همه مبلغ تمام شده محصول دریافت شد مه مبالغ باقی مانده از اقساط بعد از وصول به عنوان سود در دفاتر حسابداری شناسایی و ثبت می‌شوند. برای مثال خریدار یک سفته به مبلغ دو میلیون ریال صادر و در اختیار فروشنده برای خرید محصول یا دارایی می‌گذارد. قیمت تمام شده محصول یا دارایی ۱۵۰۰۰۰۰ ریال است و خریدار تعهد کرده است که ۱۰۰۰۰۰ ریال به فروشنده در قالب اقساط ماهیانه پرداخت کند. مبلغ اقساط شامل ال و سود تضمین شده بابت مانده مطالبات با نرخ ۱۲٪ در سال می‌باشد. ثبت فروش اقساطی به روش دریافت بهای تمام شده در بازه زمانی فروش به شرح زیر است.
میزان مبلغ اسناد دریافتی بابت اقساط ۲۰۰۰۰۰۰
قیمت تمام شده محصول یا دارایی ۱۵۰۰۰۰۰
سود تحقق نیافته فروش اقساطی ۵۰۰۰۰۰
حساب سود تحقق نیافته فروش به عنوان حساب کاهنده اسناد دریافتی اقساط در ترازنامه منعکس می‌شود در نتیجه هیچ‌گونه سود ناخالص در صورت سود و زیان در بازه زمانی فروش شناسایی نمی‌شود. به طور کلی در این روش فرض بر این است که وجه دریافتی در ابتدا صرف پوشش بهای تمام شده محصول یا دارایی‌ها می‌شود و پس از دریافت بهای تمام شده، وجه نقد دریافتی به عنوان سود ناخالص شناسایی و محاسبه می‌شود.
روش تعهدی: اگر فروشنده در مورد قابلیت وصول درآمد حاصل از فروش، اطمینان معقولی از دریافت وجه توسط خریدار داشته باشد و همچنین فروشنده هیچ‌گونه تعهد الزام آوری را از مشتری درخواست نکند در این صورت می‌توان از روش تعهدی برای ثبت حسابداری فروش اقساطی استفاده کرد. در این روش سود ناخالص تحقق یافت در مقطع فروش کالا شناسایی شده و در حساب‌ها ثبت می‌شود. به عبارت ساده‌تر در روش تعهدی فرض بر این است که نسبت به دریافت اقساط در آینده تعهد و عدم اطمینانی وجود ندارد. بر اساس آن سود ناخالص فروش مربوط به دورهای است که در آن فروش انجام شده است و به دو صورت ثبت در زمان عقد قرارداد فروش اقساطی و ثبت در زمان پایان سال مالی انجام می‌شود.
معمولاً در قرارداد‌های فروش اقساطی تأکید می‌شود که اگر خریداران در پرداخت اقساط کوتاهی کنند فروشنده طبق قرارداد می‌تواند برای بقیه مطالباتش محصول را تملیک کند و مجدد آن را به دیگران بفروشد همچنین می‌تواند اقدامات قانونی را به‌واسطه اسنادی که از خریدار هنگام عقد قرارداد دریافت کرده انجام دهد.
انواع حساب‌ها در حسابداری فروش اقساطی
به طور کلی برای ثبت عملیات فروش اقساطی معمولاً از حساب‌های مختلفی استفاده می‌شود که در این بخش با آنها آشنا خواهیم شد.
حساب فروش اقساطی: در این نوع حساب فروش‌های اقساطی محصولات به مبالغی معادل با قیمت فروش نقدی آنها ثبت می‌شوند.
حساب بهای تمام شده فروش اقساطی: در این نوع حساب اگر فروشنده از سیستم ثبت موجودی محصول استفاده کند، هنگام فروش محصول این حساب معادل بهای تمام شده محصول فروش رفته بدهکار خواهد شد. اما اگر سیستم ثبت به صورت دورهای باشد چنین حسابی وجود ندارد.
حساب اقساط دریافتی: هنگام فروش اقساطی محصول این حساب معادل کل مطالبات فروشنده بدهکار خواهد شد و در صورت دریافت اقساط شامل: اصل و سود پول، این حساب بستانکار خواهد شد. همچنین در صورتی که سررسید اقساط فروش محصول تا یک سال از تاریخ ترازنامه باشد به عنوان دارایی جاری ثبت می‌شود و در غیر این صورت به عنوان دارایی غیر جاری ثبت خواهد شد.
حساب سود تحقق نیافته: اختلاف بین قیمت فروش محصول به صورت نقدی و قیمت فروش اقساطی محصول به عنوان بستانکار در این حساب ثبت می‌شود و در صورت دریافت اقساط با گذر زمان قسمتی از این سودها، تحقق یافته و به حساب درآمد سود منتقل می‌شود.
حساب سود ناخالص تحقق نیافته: در بعضی از روش‌های فروش اقساطی محصول سود ناخالص در بازه فروش تحقق یافته تلقی نمی‌شود و به عنوان بستانکار در این حساب ثبت می‌شود اما در صورت دریافت اقساط یا بعد از گذشت مدتی تحقق یافته تلقی شده و از این حساب خارج و به حساب سود ناخالص تحقق یافته منتقل خواهد شد.
حسابداری فروش اقساطی و کالای امانی
حسابداری فروش اقساطی تفاوت زیادی با حسابداری کالای امانی یا حق‌العمل‌کاری دارد. در حسابداری کالای امانی فروشنده به طور مستقیم با خریدار در ارتباط نیست و از طریق نماینده فروش خود یا حق‌العمل‌کار محصول خود را به فروش می‌رساند. در واقع فروشنده محصول خود را به صورت امانی در اختیار حق‌العمل‌کار قرار داده و حق‌العمل‌کار محصول را به فروش می‌رساند.
عملیات حسابداری در فروش کالا امانی در دفاتر حق‌العمل‌کار و آمر ثبت می‌شود. یکی از تفاوت‌های حسابداری فروش اقساطی و کالای امانی در این است که در حسابداری کالای امانی حق‌العمل‌کار محصول را به صورت امانی دریافت می‌کند و خریدی صورت نمی‌گیرد و تا زمانی که محصول به فروش نرسد در دفاتر حسابداری ثبت نمی‌شود ولی در حسابداری فروش اقساطی خرید صورت می‌گیرد و در دفاتر حسابداری ثبت می‌شود.
سخن پایانی
امروزه بسیاری از شرکت‌ها و کسب و کارها برای فروش محصولات و دارایی‌های خود اقدام به فروش اقساطی می‌کنند که در این شیوه از فروش محصول خود را طبق شرایط و ضوابط خاصی به صورت اقساط یک ماهه، سه ماهه شش ماهه و… به فروش می‌رسانند. این روش فروش هم برای خریدار و هم برای فروشنده مزیت‌هایی دارد. یکی از کاربرد‌های حسابداری، در فروش اقساطی محصولات می‌باشد.
حسابدار با استفاده از روش‌ها و اصول حسابداری فروش اقساطی به مدیریت و کنترل امور مالی و همچنین شناسایی و محاسبه درآمد و سود حاصل از این روش فروش می‌پردازد. با توجه به پیچیدگی‌های محاسباتی که در فروش اقساطی وجود دارد استفاده از نرم‌افزار حسابداری جزو ضروریات است. به همین منظور بسیاری از شرکت‌ها و کسب و کارها به منظور مدیریت امور مالی، ثبت و کنترل حساب‌ها، محاسبه سود و زیان و… از نرم‌افزارهای حسابداری استفاده می‌کنند. نرم افزار حسابداری ارقام سیستم از جمله نرم‌افزارهای قدرتمند با رابط کاربری حرفه‌‌ای می‌باشد که تمام نیاز‌های حسابداری شرکت‌ها و کسب و کارهای مختلف را برآورده کرده است. و همچنین بستر مطمئنی برای مدیریت امور مالی و حسابداری در اختیار شرکت‌ها و کسب و کارها قرار داده است.
